Νέο πρόγραμμα από το Υπ. Παιδείας: Επιμόρφωση για 25.000 εκπαιδευτικούς

Περίπου 25.000 δάσκαλοι και καθηγητές θα επιμορφωθούν στο πλαίσιο της πράξης «Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών – Β’ Φάση» σε διάφορες θεματικές ενότητες μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014, ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως το σχολικό έτος 2013-2014 για την υλοποίησή του.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Παιδείας, αυτός ο αριθμός των επιμορφωμένων εκπαιδευτικών αποτελεί μία κρίσιμη μάζα που μπορεί να δράσει πολλαπλασιαστικά στο μέλλον για την εμπέδωση των νέων εκπαιδευτικών πολιτικών στο σύνολο των σχολείων της χώρας.

Οι εκπαιδευτικοί που θα επιμορφωθούν:

• θα έρθουν σε επαφή με νέες μεθόδους διδακτικής προσέγγισης των γνωστικών τους αντικειμένων με έμφαση στη διδακτική πράξη και με αξιοποίηση του άξονα «σχέσεις και ομάδα» στη διδακτική πρακτική,
• θα υποβοηθηθούν στην αντιμετώπιση ζητημάτων διαχείρισης κρίσεων και προβληματικών καταστάσεων στην τάξη ή στο σχολείο σε αυθεντικά περιβάλλοντα μάθησης,
• θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν συνεργατικές κοινότητες και δίκτυα μάθησης και
• θα βελτιώσουν τις βασικές ικανότητές τους στην παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ.

Θεματικές Ενότητες

 
Η Β’ Φάση του Προγράμματος Επιμόρφωσης προτείνεται να καλύψει, με διαδικασία από πάνω προς τα κάτω (top down) για τον προσδιορισμό επιμορφωτικών αναγκών, θεματικές ενότητες οι οποίες άπτονται τρεχουσών εθνικών εκπαιδευτικών πολιτικών (αξιολόγηση – αυτοαξιολόγηση, νέα προγράμματα σπουδών, ερευνητικές εργασίες – project, μέντορες κ.τ.λ.).

Η διαδικασία «από κάτω προς τα πάνω» (bottom up), ενώ διατρέχει το σύνολο του Προγράμματος, εφαρμόζεται συγκεκριμένα σε διακριτή θεματική ενότητα.

Οι προτεινόμενες θεματικές περιοχές είναι:

• Αξιολόγηση εκπαιδευτικού – αυτοαξιολόγηση και βελτίωση σχολικής μονάδας, στην οποία θα κληθούν να επιμορφωθούν όσοι εμπλέκονται στις σχετικές διαδικασίες. Για ένα μεγάλο τμήμα του έργου θα αξιοποιηθεί το ήδη έτοιμο υλικό και οι επιμορφωτές του προγράμματος της αυτοαξιολόγησης με μικρές μόνο προσαρμογές.
• Επιμόρφωση σε σχέση με το εκπαιδευτικό έργο, δηλαδή, επιμόρφωση στα νέα προγράμματα σπουδών Πρωτοβάθμιας (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό) και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο, Λύκειο, Επαγγελματικό Λύκειο), τον εγγραμματισμό, με σκοπό την αναβάθμιση στα αναμενόμενα επίπεδα του εγγραμματισμού (literacy) στη γλώσσα και στις θετικές επιστήμες των μαθητών της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (5-15 ετών), τις ερευνητικές εργασίες (project) και τη διερευνητική μάθηση.

Για ένα μέρος του προγράμματος που αφορά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης στα νέα προγράμματα σπουδών μπορεί να αξιοποιηθεί το ήδη έτοιμο υλικό με τις αναγκαίες προσαρμογές και οι επιμορφωτές του προγράμματος των νέων προγραμμάτων σπουδών, καθώς και υλικό και επιμορφωτές που σχετίζονται με τη διδακτική των γνωστικών αντικειμένων από την Α’ Φάση του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης.

Μετά τις δομικές αλλαγές τόσο στην Επαγγελματική Εκπαίδευση όσο και στο Λύκειο Γενικής Παιδείας, σύμφωνα με τον νέο νόμο που προγραμματίζεται να κατατεθεί για ψήφιση την άνοιξη του 2013, θα προχωρήσουμε στην εκπόνηση των νέων προγραμμάτων σπουδών και επομένως η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών του Γενικού Λυκείου και των εκπαιδευτικών της επαγγελματικής εκπαίδευσης θα σχεδιαστεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νέου νόμου.

Για μέρος του προγράμματος επιμόρφωσης στις ερευνητικές εργασίες (project) και τη διερευνητική μάθηση θα αξιοποιηθεί το ήδη έτοιμο υλικό και οι επιμορφωτές του προγράμματος των ερευνητικών εργασιών για το Λύκειο.

• Επιμόρφωση στη λειτουργία της τάξης και του σχολείου γενικότερα, με έμφαση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την ομαλή μετάβαση των μαθητών από τη μία βαθμίδα της εκπαίδευσης στην άλλη, την εισαγωγή νέων ρόλων στο σχολείο, όπως μέντορες (mentoring and coaching), τη διαχείριση προβλημάτων μέσα στην τάξη και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των ακριτικών περιοχών.
• Διοίκηση της εκπαίδευσης, θεματική ενότητα που αφορά την επιμόρφωση των στελεχών της εκπαίδευσης σε θέματα διοικητικής νομοθεσίας, διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού, νέων θεσμών και εκπαιδευτικών λειτουργιών προκειμένου να αναβαθμιστεί το πολυδιάστατο έργο τους.
• Προγράμματα βασισμένα στο σχολείο που πραγματοποιούνται με τη διαδικασία από κάτω προς τα πάνω (bottom up) ύστερα από αίτημα της σχολικής μονάδας (school based) ή ομάδας σχολείων.

Τι προβλέπεται

Οι θεματικές ενότητες και η μεθοδολογία

Το σύνολο των δράσεων που προτείνεται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο της πράξης «Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών – Β’ Φάση» χαρακτηρίζονται από τη λογική της αποκέντρωσης της επιμόρφωσης, βασίζονται και στη σχολική μονάδα (school based) και καλύπτουν τις εξής Θεματικές Ενότητες (ΘΕ):

1. Αξιολόγηση εκπαιδευτικού & αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας.

2. Νέα προγράμματα σπουδών για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

3. Εγγραμματισμός.

4. Ερευνητικές εργασίες (projects).

5. Ομαλή μετάβαση μεταξύ των βαθμίδων της εκπαίδευσης.

6. Εισαγωγή του θεσμού των μεντόρων (mentoring and coaching).

7. Διαχείριση προβλημάτων σχολικής τάξης.

8. Διοίκηση της εκπαίδευσης.

9. Προγράμματα επιμόρφωσης βασισμένα στο σχολείο.

Σχολικές μονάδες
Η επιμόρφωση θα διεξαχθεί κατά κύριο λόγο στις σχολικές μονάδες, αλλά θα αξιοποιηθούν, ανάλογα με τις ανάγκες, και περιφερειακές δομές επιμόρφωσης εκπαιδευτικών (ΠΕΚ κ.λπ.), οι οποίες κατά περίπτωση θα αναλάβουν και συντονιστικό ρόλο.

Στο πλαίσιο των επιμορφωτικών δράσεων θα υπάρχει για τα στελέχη της εκπαίδευσης (περιφερειακοί διευθυντές, διευθυντές εκπαίδευσης, σχολικοί σύμβουλοι, διευθυντές σχολικών μονάδων) ταχύρυθμη επιμόρφωση/ενημέρωση για το πρόγραμμα.

Στο πλαίσιο της πράξης «Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών – Β’ Φάση» θα εκπονηθούν Οδηγοί (για την επιμόρφωση Επιμορφωτών και την επιμόρφωση εκπαιδευτικών) σε συμβατική και ψηφιακή μορφή (κατάλληλη για εξ αποστάσεως εκπαίδευση) με παραδείγματα και μελέτες περίπτωσης και βιβλιογραφία – δικτυογραφία για περαιτέρω μελέτη για καθεμία από τις 6 Θεματικές Ενότητες.

Σεμινάρια

 
Η επιμόρφωση στις Θεματικές Ενότητες της πράξης θα πραγματοποιηθεί με τη μορφή διά ζώσης (σεμινάρια σε ομάδες των περίπου 20 εκπαιδευτικών) και, σε μικρότερο βαθμό, με εφαρμογή εξ αποστάσεως επιμόρφωσης.

Για καθεμία από τις ανωτέρω Θεματικές Ενότητες έχουν προσδιοριστεί συγκεκριμένοι τύποι εργασιών (tasks) με βάση την υλοποίηση των οποίων δομείται η διαδικασία της επιμόρφωσης. Οι εργασίες αυτές εξασφαλίζουν τον συλλογικό σχεδιασμό, τη δράση και τον αναστοχασμό των μελών της ομάδας που θα επιμορφωθεί και οδηγούν στην παραγωγή συγκεκριμένου παραδοτέου.

Στο πλαίσιο της επιμόρφωσης αξιοποιείται το υφιστάμενο εκπαιδευτικό υλικό για τη συγκεκριμένη Θεματική Ενότητα (το οποίο περιλαμβάνει και πρόσθετη βιβλιογραφία).

Το παραδοτέο των μελών της ομάδας αξιολογείται από τον επιμορφωτή και με βάση αυτήν την αξιολόγηση πιστοποιούνται τα μέλη της για τη συγκεκριμένη Θεματική Ενότητα. Προκειμένου να διασφαλιστεί το αδιάβλητο της σχετικής διαδικασίας πιστοποίησης λαμβάνονται τα εξής μέτρα:

α) Το παραδοτέο της ομάδας παρουσιάζεται, σε ειδική συγκέντρωση, στο σύνολο του συλλόγου διδασκόντων του κάθε σχολείου και αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου.

β) Σε επίπεδο διεύθυνσης ή περιφέρειας οργανώνεται ειδική ημερίδα παρουσίασης των παραδοτέων ανά Θεματική Ενότητα.

γ) Διενεργείται δειγματοληπτικός έλεγχος σε ποσοστό των παραδοτέων από δεύτερο ανεξάρτητο επιμορφωτή. Τα παραδοτέα που έχουν την καλύτερη αξιολόγηση ενσωματώνονται ως επιμορφωτικό υλικό στη Θεματική Ενότητα και αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ.

Για την υλοποίηση της επιμόρφωσης στη Θεματική Ενότητα «Ενδοσχολική επιμόρφωση στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας» ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

1. Σε κάθε σχολική μονάδα, η οποία συμμετέχει στην υλοποίηση της πράξης και ταυτόχρονα στο πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης, επιλέγεται μία θεματική ενότητα επιμόρφωσης, κατά τρόπο που να τεκμηριώνεται από την έκθεση αυτοαξιολόγησης.

2. Η επιμόρφωση υλοποιείται από επιμορφωτή της επιλογής των εκπαιδευτικών και υποστηρίζεται από τους σχολικούς συμβούλους.

Επιμορφωτές

 
Η επιλογή των Επιμορφωτών θα γίνει με ανοιχτή και δημόσια πρόσκληση, ενώ τα κριτήρια επιλογής τους θα καθοριστούν από τα όργανα διοίκησης και διαχείρισης της πράξης. Σε κάθε περίπτωση θα αξιοποιηθούν επιμορφωτές παλαιότερων πράξεων όπως «Α’ Φάση του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης», «Νέο Σχολείο (Σχολείο 21ου αιώνα) – Η Μετάβαση: Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών νέων ειδικοτήτων και δασκάλων στα δημοτικά σχολεία» και «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Λυκείων στο αντικείμενο: ?Ερευνητικές εργασίες (Project)?» και επιμορφωτές ήδη εγγεγραμμένοι σε υφιστάμενα σχετικά μητρώα. Για τη Θεματική Ενότητα «Εισαγωγή του θεσμού των μεντόρων» θα αξιοποιηθούν μόνο Εκπαιδευτές Επιμορφωτών, οι οποίοι και θα επιμορφώσουν με τη σειρά τους εκπαιδευτικούς ως Μέντορες. Με τη λήξη της επιμόρφωσης οι Επιμορφωτές θα λάβουν αρχική πιστοποίηση, μέσα από σχετική διαδικασία που θα σχεδιαστεί στο πλαίσιο του αντίστοιχου υποέργου και θα αποφασιστεί από τα όργανα διοίκησης και διαχείρισης της πράξης.

Μετά το πέρας της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και υπό την προϋπόθεση θετικής αξιολόγησης του επιμορφωτή από τους επιμορφούμενους, θα χορηγείται η οριστική πιστοποίηση και ο επιμορφωτής θα εγγράφεται σε μητρώο Επιμορφωτών, κατηγοριοποιημένο ανά θεματική ενότητα.

Με το ίδιο σύστημα που περιγράφηκε ανωτέρω θα επιλεγούν, θα επιμορφωθούν και θα πιστοποιηθούν και οι Εκπαιδευτές υποστηρικτών και Υποστηρικτές της Επιμόρφωσης με βάση το σχολείο (school based).

Προγραμματισμός υλοποίησης

 
Για καθεμία από τις θεματικές ενότητες της Β’ φάσης του Προγράμματος Επιμόρφωσης προβλέπεται ένα μεταβατικό στάδιο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013, ενώ η πλήρης ανάπτυξη του προγράμματος αρχίζει το δεύτερο εξάμηνο του 2013 και εξελίσσεται διαδοχικά τα 2 εξάμηνα του έτους 2014.

Στο μεταβατικό στάδιο, κατά το πρώτο εξάμηνο του προγράμματος, προβλέπονται δράσεις προετοιμασίας και ευαισθητοποίησης της εκπαιδευτικής κοινότητας για τον νέο τρόπο επιμόρφωσης.

Η κάθε φάση της εξάμηνης επιμόρφωσης για κάθε θεματικό πεδίο περιλαμβάνει διά ζώσης και εξ αποστάσεως επιμόρφωση και υποστήριξη των εκπαιδευτικών.

Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των ακριτικών περιοχών και του εξωτερικού θα αξιοποιηθούν τεχνικές και τεχνολογίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (e-learning).

Νικολίτσα Τρίγκα

Πηγή: www.ethnos.gr