Αξιολόγηση στην εκπαίδευση, του αιρετού Παληγιάννη Βασίλη

Μάρτιος 2013

Τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο δίνεται έμφαση στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της εκπαίδευσης και των παραγόντων που υπεισέρχονται στη λειτουργία της. Η έμφαση αυτή υπαγορεύεται κυρίως από την ανάγκη ποιοτικής αναβάθμισης της εκπαίδευσης η οποία θεωρείται διεθνώς βασική προϋπόθεση για την επιτυχή ανταπόκριση της κοινωνίας της γνώσης.

Στη χώρα μας η αποδοχή και η εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης παραμένει ζητούμενο τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια. Οι όποιες προσπάθειες έγιναν συνάντησαν την καθολική αντίδραση των εκπαιδευτικών. Δεν ευοδώθηκαν αφού δεν διασφάλιζαν τους όρους που απαιτούνται για την εφαρμογή ενός αξιόπιστου συστήματος αξιολόγησης κι έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τις πραγματικές ανάγκες της εκπαίδευσης και αντιστρατεύονταν βασικά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.

Δεδομένη θεωρείται και σήμερα η δυσπιστία και η αντίδραση των εκπαιδευτικών απέναντι στις προθέσεις, τη σκοπιμότητα και την εγκυρότητα του συστήματος αξιολόγησης που προωθείται.

Η δυσπιστία και η αντίδραση αυξάνει αφού:

• οι εκπαιδευτικοί διαπιστώνουν πως το σχέδιο προεδρικού διατάγματος που προωθείται εστιάζεται αποκλειστικά στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συνδέοντας το προϊόν της αξιολόγησης με τις άδικες και αυθαίρετες ποσοστώσεις που ισχύουν για τη μισθολογική και τη βαθμολογική εξέλιξη τους (βλ. Ν.4024/2011).
• η προωθούμενη αξιολόγηση δεν έχει παιδαγωγικό προσανατολισμό, δεν αποβλέπει στην ανατροφοδότηση και στη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης αλλά στοχεύει να μετατραπεί σε εργαλείο πειθαρχικού ελέγχου και επιβολής κυρώσεων.
• οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πως οι αξιολογητές είναι στελέχη που στην πλειοψηφία τους επιλέγηκαν με κομματικά και αναξιοκρατικά κριτήρια.

Εφαρμογή στην πράξη οποιασδήποτε αξιολόγησης χωρίς τη συναίνεση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι αδύνατη.

Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να επιδιώξει ένα γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο με τις Ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών με βάση τις θέσεις τους.

Οι εκπαιδευτικοί είναι υπέρ της αξιολόγησης συνολικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας (μαθητές, εκπαιδευτικοί, νομοθεσία, υποδομή, βιβλία, προγράμματα, δαπάνες κλπ.) στα πλαίσια ενός ενιαίου συστήματος αλληλοεξαρτώμενων παραγόντων.

Είναι υπέρ της αξιολόγησης που θα έχει ως στόχο τη βελτίωση και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου, την ενίσχυση, ανατροφοδότηση, ενθάρρυνση και στήριξη του εκπαιδευτικού και όχι την τιμωρία του.

Η διασφάλιση των όρων που απαιτούνται για την εφαρμογή ενός αξιόπιστου συστήματος αξιολόγησης όλων των συντελεστών του εκπαιδευτικού έργου με καθαρό παιδαγωγικό προσανατολισμό δυστυχώς εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι και σήμερα ζητούμενο.