Δεν ζουν ευτυχισμένα όλα τα παιδιά στον ανεπτυγμένο κόσμο

Jeffrey D. Sachs

Τα παιδιά είναι ο πιο σημαντικός πόρος κάθε χώρας. Αυτό είναι αλήθεια όχι μόνο σε ηθικό αλλά και σε οικονομικό
επίπεδο, αφού μια επένδυση στην υγεία, την εκπαίδευση και τις ικανότητες των παιδιών προσφέρει τα μεγαλύτερα οικονομικα κέρδη σε ένα κράτος. Μια νέα έρευνα της UNICEF δείχνει ποιες χώρες του κόσμου με υψηλά εισοδήματα τα καταφέρνουν καλά και ποιες όχι όσον αφορά στην επένδυση αυτή.  

Η έρευνα με τίτλο «Παιδική Ευημερία στις Πλούσιες Χώρες» προσφέρει μια ολιστική οπτική στις συνθήκες ζωής των παιδιών στις ΗΠΑ, το Καναδά και την Ευρώπη - συνολικά σε 29 χώρες. Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται χώρες από τις κοινωνικές δημοκρατίες της Ευρώπης. Επικεφαλής είναι η Ολλανδία, ενώ ακολουθούν η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Φινλανδία, η Σουηδία και η Γερμανία. Στο πυθμένα της λίστας έχουμε μια έκπληξη: οι ΗΠΑ, η ισχυρότερη οικονομία του κόσμου, βρίσκονται στην 26η θέση της κατάταξης, ακολουθούμενες από τρεις πολύ φτωχότερες χώρες, την Λιθουανία, τη Λετονία και τη Ρουμανία. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται στη μέση της λίστας.

Πέντε κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν για να διαπιστώσουν οι ερευνητές το επίπεδο και την ποιότητα της ζωής των παιδιών σε καθεμιά από τις χώρες: τα υλικά αγαθά που διαθέτουν, τις συνθήκες υγείας και ασφάλειας που απολαμβάνουν, την εκπαίδευση που λαμβάνουν, τους κινδύνους που τα απειλούν (όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ) και τέλος τις συνθήκες στέγασης και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν.

Παρόλο που η σχετική μελέτη περιορίζεται σε κράτη με υψηλό εισόδημα, πολλές εθνικές κυβερνήσεις - ακόμη και πόλεις - σε άλλα μέρη της υφηλίου θα έπρεπε να την αντιγράψουν προκειμένου να αναλύσουν την ευημερία των δικών τους παιδιών.

Το χάσμα μεταξύ των βορειοευρωπαϊκών κρατών και των ΗΠΑ είναι το πλέον χαρακτηριστικό: οι χώρες αυτές παρέχουν οικονομική υποστήριξη σε οικογένειες, προκειμένου να διασφαλίσουν πως τα παιδιά θα μεγαλώσουν σε υγιείς συνθήκες, ενώ εκπονούν φιλόδοξα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας για να τους παρέχουν ολοήμερη φροντίδα, καθώς και προσχολική και σχολική εκπαίδευση υψηλής ποιότητας. Κυρίως όμως, τα παιδιά αυτά είναι καλυμμένα από πολύ αποτελεσματικά προγράμματα υγειονομικής ασφάλισης.

Αντίθετα, η κατάσταση στις ΗΠΑ είναι διαφορετική, λόγω της ατομικιστικής ιδεολογίας της ελεύθερης αγοράς. Υπάρχει πολύ μικρή οικονομική στήριξη σε οικογένειες, ενώ τα κυβερνητικά προγράμματα που υποτίθεται πως παρέχουν ένα κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας δεν αρκούν. Οι περισσότεροι Αμερικανοί πολιτικοί αδιαφορούν για την ευημερία των φτωχών, γιατί αντιπροσωπεύουν έναν πολύ μικρότερο αριθμό ψηφοφόρων και δεν χρηματοδοτούν τις πανάκριβες προεκλογικές τους εκστρατείες.

Ένα συναρπαστικό σημείο της έρευνας είναι η χρήση του στοιχείου της «υποκειμενικής ευημερίας», δηλαδή μια ευθεία ερώτηση στο καθ' ύλη ενδιαφερόμενο άτομο σχετικά με το πόσο ικανοποιημένο είναι από τη ζωή του σε μια κλίμακα με άριστα το 11. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως το 95% των παιδιών στη Βόρεια Ευρώπη απάντησαν από 6 και πάνω στη κλίμακα αυτή, ενώ στις ΗΠΑ μόνο το 84% αυτών έδωσαν την ίδια απάντηση.  

Τα ευρήματα της μελέτης της UNICEF είναι πολύ σημαντικά καθώς αποδεικνύουν πως τα υψηλά εισοδήματα δεν είναι από μόνα τους αρκετά ώστε να διασφαλίσουν την παιδική ευημερία. Οι κοινωνίες που δεσμεύονται να δώσουν σε όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες κι είναι διατεθειμένες να επενδύσουν κρατικά κονδύλια για λογαριασμό τους είναι αυτές που βλέπουν και τα καλύτερα αποτελέσματα. Το κάθε κράτος θα έπρεπε να αντιπαραβάλλει τα στοιχεία της έρευνας αυτής με τις συνθήκες ζωής των παιδιών του και να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα προκειμένου να επενδύσει μελλοντικά στην ευημερία τους. Γιατί τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό για τη μελλοντική υγεία και ευημερία κάθε κοινωνίας.

*Ο Τζέφρι Σακς είναι καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του The Earth Institute στο πανεπιστήμιο Κολούμπια των ΗΠΑ.

Πηγή: Το Βήμα