Πόσα ξέρει ένα βρέφος;

Λαΐνας Θοδωρής 

Αναγνωρίζουν ομιλίες, αντιλαμβάνονται συμπεριφορές, ξέρουν να μετρούν. Τα βρέφη είναι τελικά πολύ πιο «σύνθετα» όντα από ό,τι νομίζουμε. Tα βρέφη αντιλαμβάνονται και γνωρίζουν πολύ περισσότερα από όσα πιστεύουμε.

Ο υπέροχος αλλά μυστηριώδης κόσμος των βρεφών αρχίζει να φωτίζεται ολοένα και περισσότερο αφού οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν μια σειρά ικανότητες και δυνατότητες που έχει ο άνθρωπος κατά τους πρώτους μήνες, ακόμη και κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του. Οπως φαίνεται, τα βρέφη γνωρίζουν αλλά και αντιλαμβάνονται πολύ περισσότερα από όσα πιστεύαμε ως σήμερα.

Μας καταλαβαίνουν προτού καν... ξεμυτίσουν

Τα έμβρυα μπορούν να «αποκωδικοποιήσουν» τον λόγο ακόμη και τρεις μήνες πριν από τη γέννησή τους. Αυτό έδειξε μελέτη γάλλων ερευνητών του Εργαστηρίου GRAMFC (Groupe de Recherche sur l' Analyse Multimodale de la Fonction Cérébrale) που βασίστηκε σε λεπτομερείς απεικονίσεις του εγκεφάλου 12 βρεφών τα οποία είχαν γεννηθεί πρόωρα. Μόλις στις 28 εβδομάδες της κύησης τα βρέφη φάνηκε ότι μπορούσαν να διακρίνουν μεταξύ διαφορετικών συλλαβών όπως «γκα» και «μπα» αλλά και μεταξύ ανδρικών και γυναικείων φωνών. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι είναι σχεδόν απίθανο η ελάχιστη εμπειρία των μωρών εκτός της μήτρας να ήταν εκείνη που τους χάρισε την ικανότητα να αντιλαμβάνονται τις συλλαβές. Οπως υποστηρίζουν, τα βρέφη μαθαίνουν τη... γλώσσα των μεγάλων κατά την ενδομήτρια ζωή τους. Τα νέα αυτά ευρήματα ενισχύουν τη θεωρία που αναφέρει πως τα βρέφη αποκτούν γλωσσικές ικανότητες ενόσω βρίσκονται στη μήτρα αποκρινόμενα στις φωνές των γονιών τους.

Αναγνωρίζουν τα ψέματα!

Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα μωρά, ακόμη και από την ηλικία των 18 μηνών, μπορούν να καταλάβουν πότε ο γονιός τους τούς λέει ψέματα! Τα βρέφη, όπως αναφέρουν ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου Κονκόρντια στον Καναδά, είναι σε θέση να καταλάβουν πότε κάποια συναισθήματα που δείχνουν οι γύρω τους δεν συνάδουν προς τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εκείνη τη στιγμή, όπως π.χ. όταν ένας ενήλικος δείχνει λυπημένος ενώ του δίνουν κάποιο αντικείμενο που επιθυμεί.

Οι μαθηματικές ικανότητες

Eπιστήμονες του Πανεπιστημίου Ντιουκ στη Βόρεια Καρολίνα υποστηρίζουν ότι τα μωρά που αντιλαμβάνονται τη διαφορά ανάμεσα σε τρία μήλα και σε έξι μήλα στην ηλικία των έξι μηνών είναι πιθανότερο να έχουν καλύτερες αριθμητικές ικανότητες όταν φτάσουν στο προνήπιο. Και αυτό σημαίνει ότι ορισμένες μαθηματικές ικανότητες μπορεί να είναι έμφυτες. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα βρέφη  έχουν την ικανότητα να ξεχωρίζουν σύνολα που περιέχουν διαφορετικό αριθμό αντικειμένων. Πολλοί νευροεπιστήμονες και αναπτυξιακοί βιολόγοι υποψιάζονται ότι η «διαισθητική» αντίληψη του πλήθους αποτελεί τη βάση για τις μαθηματικές ικανότητες των ενηλίκων. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης που έκαναν ενισχύουν την άποψη ότι η διαισθητική αντίληψη των αριθμών είναι έμφυτη ικανότητα στην οποία θα βασιστούν αργότερα οι μαθηματικές ικανότητες. Επισημαίνουν πάντως ότι το ταλέντο στα μαθηματικά επηρεάζεται και από πολλούς περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η παιδεία και η ενθάρρυνση από τους γονείς.

Η αριθμητική

Τα 18μηνα βρέφη κατανοούν τους βασικούς κανόνες της αριθμητικής, σύμφωνα με μια μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία. Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα αφού παρακολούθησαν βρέφη της συγκεκριμένης ηλικίας και είδαν ότι τα μικρά επιλέγουν να βλέπουν βίντεο όπου γίνεται σωστή αρίθμηση παρά άλλα όπου δεν ακολουθούνται οι κανόνες της πρόσθεσης. Παρ' ότι ως σήμερα πιστεύαμε πως τα παιδιά κατακτούν τους κύριους κανόνες της αριθμητικής στην ηλικία των περίπου τεσσάρων ετών, η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι οι βασικές αρχές γίνονται «κτήμα» των παιδιών από τη βρεφική ακόμη ηλικία.

Σούπερ παιδιά τα βρέφη που κολυμπούν

Η εκμάθηση κολύμβησης από την αρχή της ζωής χαρίζει στα παιδιά εντυπωσιακές δεξιότητες αργότερα στον βίο τους, σύμφωνα με μελέτη ειδικών του Νορβηγικού Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας και του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα μωρά που κολυμπούν εμφανίζουν καλύτερη ισορροπία και μπορούν να αρπάζουν και να κρατούν αντικείμενα πολύ πιο εύκολα από όσα βρέφη δεν μαθαίνουν κολύμβηση. Μάλιστα η διαφορά αυτή σε σημαντικές δεξιότητες φάνηκε να ισχύει ακόμη και όταν τα παιδιά είχαν συμπληρώσει τα πέντε έτη τους.

Οι ερευνητές συνέκριναν 19 βρέφη-κολυμβητές με αντίστοιχο αριθμό παιδιών που δεν συμμετείχαν σε μαθήματα κολύμβησης. Τα βρέφη είχαν συμμετάσχει σε πρόγραμμα κολύμβησης επί δύο ώρες την εβδομάδα από την ηλικία των δύο-τριών μηνών ως την ηλικία των επτά μηνών. Οταν τα παιδιά των δύο ομάδων εξετάστηκαν στην ηλικία των πέντε ετών, η διαφορά στις επιδόσεις τους σε ασκήσεις ισορροπίας και άλλων φυσικών δεξιοτήτων ήταν εντυπωσιακή, σημειώνουν οι ερευνητές.
Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 31 Οκτωβρίου 2013

Πηγή: Το Βήμα